Izaki bizidunon antzeko funtzioak betetzen ditugu: jaio, handitu, ugaldu eta hil. Baina funtzio horiek betetzeko hamaika bide aurkitu ditugu. Bizitza den bezalakoa da eta mota askotako konponbideak asmatu ditugu (egia esan zoriz agertu eta garatu dira eta hautespenak saritu ditu) erronkei aurre egiteko. Baina antzeko konponbideek ez dute zertan jatorri…

Bartzelonan nengoela, nire behi-katiluarekin kafe bat hartzera nindoan egun horietako batean, korridorearen sarreran genomikako zerbitzukoak jende talde batekin ikusi nituen. Bisita gidaturen bat izango zela pentsatu nuen. Bazkal orduan kontatu zigutenagatik Arte Ederretako ikasleak ziren beren lanak genetika/genoma/DNAn oinarritua egin nahi zutenak. Posible da genetika erabiltzea arte lanak egiteko? Ba…

Ikertzailearen lanaren helmuga ikertutakoa publikatzea omen da. Baina ikerketa berri baten emaitzak azaltzen dituen artikulua ez da adizkari zientifikoetan publikatzen den bakarra. Baita ere “review”-ak deitzen direnak daude (ez dakit nola euskaratu hitz hori), hots, ingelesek “state of the art” deitzen duten hori egiten dutenak: gai bati buruz dakiguna biltzen…

Aurreko sarrera arrakastatsuaren ostean oraingoan beste telesail batzuk aztertuko ditut genetikaren ikuspuntutik.

Zientziarekin batera sukaldatzea, argazkilaritza eta istorio onak ditut gogoko. Azken aldian telesailetan filmetan edo liburutan baino istorio hobeagoak daudela iruditzen zaidanez azkenean seriofilo konpultsibo bat bilakatu naiz. Adibidez Tronu dema azaltzeko genetika erabilia izan da . Baina nik zientzia-fikziozko telesailetan genetikarekin lotutakoak aztertuko ditut, batetik zientzia-fikzioa Tronu dema baino moloiagoa…

Aurrekoan omika garaiak hainbat zailtasun egon daitezkela esan nizun . Arazo horietako bat ingelesezko hype hori da, euskarara oso ondo ez dakidana itzultzen, agian ‘gehiegi saltzea’ edo ‘gehiegi lausengatzea’. Zera, kea saltzea. Egia esan arazo hau ez da bakarrik omika arloetan gertatzen, baita zientziako gainontzeko esparruetan. Orain dela gutxi honi…

Hasieran geneak banan-banan aztertu ziren. Geneak aztertzeri genetika deitu zitzaion. Beranduago, geneak ezagutzen gindoazen heinean, izaki bizidun batek zituen gene guztiak aztertzen hasi ziren. Gene multzoari genoma deitu zion Hans Winkler botanikoak, gen(e)+(kromos)oma hitz elkarketatik. Genoma ikertzeari genomika deitu zitzaion.